Rynek samochodów używanych w Polsce, choć rozwinięty i popularny, niesie za sobą niemałe ryzyko. Wraz z dynamicznym rozwojem handlu autami, zarówno online, jak i stacjonarnie, rośnie liczba zgłoszeń dotyczących oszustw. Dotyczy to nie tylko nieuczciwych sprzedawców, ale także kupujących, którzy działają z premedytacją. Jak więc chronić się przed nieuczciwymi praktykami? Jakie są prawa kupującego i sprzedającego, i kiedy warto skonsultować się z prawnikiem?
Najczęstsze formy oszustw – co może pójść nie tak?
Zakup samochodu używanego może wyglądać pozornie jak prosta transakcja, ale w rzeczywistości wiąże się z licznymi pułapkami. Jednym z najbardziej powszechnych oszustw jest cofanie licznika. Choć w świetle prawa jest to przestępstwo, nadal zdarza się nagminnie. Innym częstym trikiem jest zatajanie poważnych usterek lub faktu uczestnictwa pojazdu w wypadku. Zdarza się również, że auta mają nieuregulowany stan prawny – są przedmiotem leasingu, zastawu bankowego albo posiadają nieopłacone mandaty lub inne zobowiązania finansowe. Równie niebezpieczne są sytuacje, gdy samochód pochodzi z kradzieży, a sprzedający okazuje się tylko pośrednikiem, bez prawa do rozporządzania pojazdem — podpowiada https://kancelaria-wroblewski.pl/
Jak chronić się przed oszustwem jako kupujący?
Podstawą bezpiecznej transakcji jest zachowanie ostrożności i dokładne sprawdzenie samochodu przed zakupem. Weryfikacja numeru VIN to absolutne minimum – umożliwia sprawdzenie historii pojazdu, liczby właścicieli, zdarzeń drogowych, a także przebiegu.
Warto również skorzystać z usług niezależnego mechanika lub stacji diagnostycznej, która wykona przegląd techniczny auta. Umożliwi to wykrycie ewentualnych ukrytych wad, które mogłyby być podstawą do unieważnienia umowy.
Jeśli sprzedający unika spisania umowy lub próbuje przekonać do „umowy komisowej”, w której figuruje osoba trzecia – najlepiej zrezygnować z transakcji. Tego typu zabiegi mają często na celu ograniczenie odpowiedzialności osoby sprzedającej.
Obowiązki i zagrożenia po stronie sprzedającego
Nie tylko kupujący mogą paść ofiarą oszustwa. Coraz częściej pojawiają się przypadki, gdzie to sprzedawca traci na źle przeprowadzonej transakcji. Przykładem jest przekazanie auta osobie, która zapłaciła fałszywym przelewem lub użyła sfałszowanego dokumentu tożsamości. Sprzedający powinien zawsze żądać podpisania umowy kupna-sprzedaży, nawet jeśli zna nabywcę. Dokument ten jest podstawą do zgłoszenia sprzedaży w urzędzie i zwalnia z odpowiedzialności za dalsze wykroczenia, przestępstwa lub zdarzenia drogowe, w które pojazd może być zamieszany. Sprzedając pojazd, warto również zachować potwierdzenie przekazania gotówki lub przelewu. W razie sporu będzie to dowód, że transakcja faktycznie doszła do skutku i nie była próbą wyłudzenia.
Kiedy można unieważnić umowę sprzedaży auta?
Polskie prawo daje możliwość unieważnienia umowy kupna-sprzedaży w przypadku, gdy jedna ze stron została wprowadzona w błąd. Jeżeli kupujący odkryje, że sprzedawca celowo ukrył poważną usterkę pojazdu lub zataił informacje o historii auta, może domagać się unieważnienia transakcji, zwrotu pieniędzy lub rekompensaty finansowej.
Warunkiem skutecznego dochodzenia roszczeń jest udokumentowanie nieprawidłowości, np. poprzez opinię niezależnego rzeczoznawcy. W takich przypadkach warto niezwłocznie skontaktować się z adwokatem (https://kancelaria-wroblewski.pl/dzielnice/adwokat-ursus) lub radcą prawnym, który pomoże przygotować niezbędne dokumenty i podjąć odpowiednie kroki prawne.
Dochodzenie swoich praw – od reklamacji po sąd
Jeśli doszło do oszustwa przy zakupie lub sprzedaży samochodu, poszkodowany ma kilka możliwości działania. Na początku można złożyć pisemną reklamację i zażądać usunięcia wady, obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy.
Gdy druga strona nie reaguje, warto zgłosić sprawę do powiatowego rzecznika konsumentów, który może wesprzeć kupującego w dochodzeniu praw bez dodatkowych kosztów. Alternatywą jest również skorzystanie z mediacji – to sposób na rozwiązanie konfliktu bez kierowania sprawy do sądu.
W sytuacjach bardziej skomplikowanych nieuniknione może być wniesienie sprawy cywilnej. Warto wtedy powierzyć ją kancelarii specjalizującej się w sporach związanych z rynkiem motoryzacyjnym, ponieważ sprawy te często wymagają wiedzy nie tylko prawniczej, ale i technicznej.
Prewencja to podstawa – jak uniknąć ryzyka?
Zarówno kupujący, jak i sprzedający powinni przestrzegać kilku podstawowych zasad, które znacząco ograniczają ryzyko oszustwa:
- Sprawdzaj pojazd pod względem prawnym i technicznym.
- Zawsze podpisuj umowę kupna-sprzedaży z pełnymi danymi stron.
- Dokumentuj przekazanie pieniędzy – gotówka, przelew lub potwierdzenie.
- Korzystaj z dostępnych baz danych (CEPiK, AutoDNA, HistoriaPojazdu).
- Nie podpisuj pustych dokumentów ani umów „na później”.
- Jeśli masz wątpliwości – skonsultuj się z prawnikiem.
Profesjonalny skup aut, taki jak buskup.pl, może być również alternatywą dla sprzedaży auta osobie prywatnej – szczególnie jeśli zależy Ci na czasie, bezpieczeństwie i minimalizacji ryzyka.
Podsumowanie – świadomy wybór to najlepsza ochrona
Rynek motoryzacyjny, mimo że pełen okazji, niesie za sobą wiele zagrożeń. Oszustwa przy zakupie i sprzedaży samochodu mogą dotknąć każdego – zarówno osoby prywatne, jak i firmy. Dlatego warto znać swoje prawa, zabezpieczać się umowami i dbać o rzetelność transakcji. Gdy dojdzie do nieprawidłowości, nie należy zwlekać – szybkie działanie i konsultacja z prawnikiem mogą uchronić przed większymi stratami.
Materiał partnera